Konsultacje telefoniczne i online
Do czasu powrotu dzieci i młodzieży do szkoły pedagog szkoły pełni dyżur telefoniczny pod nr 453 022 568 lub mailowo ewa.szpatowicz@spjedrzychowice.eu
Pedagog Ewa Szpatowicz
6 sposobów dla rodziców, jak wspierać dzieci podczas epidemii koronawirusa
RADZI DOŚWIADCZONY PSYCHOLOG – dr Lisa Damour
Epidemia koronawirusa wywołuje w nas uczucia takie jak lęk, stres i niepewność. Zwłaszcza dzieci silnie je odczuwają. Chociaż każde dziecko inaczej radzi sobie z takimi emocjami, to w obliczu zamkniętej szkoły, odwołanych wydarzeń i izolacji od przyjaciół, będą musiały czuć wsparcie i miłość najbliższych. Teraz bardziej niż kiedykolwiek. Oto 6 wskazówek, jak wspierać dzieci w tym trudnym czasie.
1. Bądź spokojny
Rodzice powinni spokojnie rozmawiać ze swoimi dziećmi o koronawirusie. Ważne, aby powiedzieć dzieciom, o istniejącej możliwości, że ktoś z Was w pewnym momencie będzie mieć objawy, które często są bardzo podobne do przeziębienia lub grypy. Rodzice powinni zachęcać dzieci, aby informowały ich, jeśli nie czują się dobrze lub gdy boją się wirusa. Tylko dzięki temu rodzice będą mogli jak najszybciej im pomóc. Zapewnij swoje dziecko, że choroba wywołana koronawirusem przebiega na ogół łagodnie, szczególnie u dzieci i młodzieży. Należy również pamiętać, że wiele objawów COVID-19 można leczyć. Warto przypomnieć dzieciom, że są rzeczy, które możemy zrobić, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim najbliższym: często myć ręce, nie dotykać twarzy i zostać w domu.
2. Trzymaj się rutyny
Dzieci potrzebują rutyny. Kropka. My, dorośli, musimy bardzo szybko opracować zupełnie nowy plan dnia, aby przetrwać w tych trudnych czasach, mówi dr Damour. Zdecydowanie polecam stworzenie harmonogramu, który obejmuje zarówno czas na zabawę, możliwość kontaktu telefonicznego z przyjaciółmi, a także czas „wolny od technologii” i czas na prace domowe. Musimy zastanowić się, co dla nas jest ważne i zbudować strukturę, która to odzwierciedla. Dużym wsparciem dla naszych dzieci będzie zapewnienie przewidywalnego dnia i świadomości, kiedy powinny się uczyć lub pracować w domu, a kiedy mogą się bawić. Dr Damour sugeruje, aby dzieci w wieku 10-11 lat lub starsze zaangażować w przygotowanie planu dnia. Wtedy dajemy im możliwość zastanowienia się nad czynnościami, które chciałyby wykonywać, a następnie pracujemy wspólnie nad ostatecznym kształtem harmonogramu. Jeśli chodzi o młodsze dzieci, to najlepiej zaplanować ich dzień tak, aby najpierw zacząć od obowiązków (szkolnych i domowych), a następnie przeznaczyć czas na zabawę. W przypadku niektórych rodzin robienie planu na początku każdego dnia będzie najlepsze dla dzieci. Inne rodziny mogą uznać, że dobrze będzie zacząć dzień nieco później po spaniu i wspólnym śniadaniu. W przypadku rodziców, którzy nie są w stanie nadzorować swoich pociech w ciągu dnia, najlepiej porozmawiać o harmonogramie z osobą, która opiekuje się nimi i wypracować wspólny plan.3
3. Pozwól dziecku odczuwać emocje
Wraz z zamkniętymi placówkami edukacyjnymi, odwołano szkolne przedstawienia, koncerty, mecze i zajęcia, w których dzieci uczestniczyły na co dzień. Dr Damour radzi, aby po prostu pozwolić dzieciom na smutek: my, dorośli, patrzymy na tę sytuację z perspektywy naszego życia i doświadczeń, a dla nastolatka to poważne problemy. Wspieraj i okaż zrozumienie dla ich smutku i złości z powodu strat, które opłakują. Jeśli masz wątpliwości jak się zachować, to empatia i wsparcie są najlepszym rozwiązaniem.
4. Sprawdź, jakie informacje o koronawirusie docierają do Twoich dzieci
W mediach krąży wiele nieprawdziwych informacji na temat koronawirusa. Sprawdź, co usłyszało Twoje dziecko lub co uważa, za prawdę. Nie wystarczy podać dziecku faktów, ponieważ – jeśli uznało za prawdę coś co usłyszało wcześniej i połączy to z nowymi informacjami od Ciebie – może dojść do nieporozumienia. Dowiedz się, co Twoje dziecko już wie i wspólnie rozprawcie się z mitami, radzi dr Damour. Jeśli dzieci mają pytania, na które nie znasz odpowiedzi, możecie wspólnie odwiedzić strony internetowe wiarygodnych instytucji państwowych lub organizacji takich jak UNICEF czy Światowa Organizacja Zdrowia.
5. Stwórz okazje do wspólnego spędzania czasu
W przeżywaniu trudnych emocji bardzo ważna jest równowaga między rozmową o naszych odczuciach, a znajdywaniem rozrywki, która pozwoli rozproszyć myśli. Co kilka dni możecie spędzać wieczór na wspólnej zabawie lub gotować razem posiłki. Nastoletniemu dziecku daj trochę swobody, jeśli chodzi o czas spędzony w telefonie i na mediach społecznościowych. Dostęp ten jednak nie powinien być nieograniczony. Zapytaj swojego nastolatka, jak możecie sobie z tym poradzić? Niech zaproponuje harmonogram korzystania z telefonu i wspólnie zastanówcie się nad planem dnia, radzi dr Damour.
6. Kontroluj swoje zachowanie
To oczywiste, że dorośli są także zaniepokojeni sytuacją związaną z koronawirusem. Jednak ważne, żebyśmy zrobili wszystko, co w naszej mocy, aby nie dzielić się z dziećmi swoimi lękami i nie okazywać obawy. Może to oznaczać powstrzymywanie emocji, co dla wielu okaże się bardzo trudne. Pamiętajmy, że to rodzice zapewniają swoim dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Tę sytuację możemy porównać do jazdy samochodem, gdzie dzieci to pasażerowie, a my prowadzimy auto. Nawet, jeśli odczuwamy niepokój, nie możemy pozwolić, aby udzielił się on najmłodszym, dodaje dr Lisa Damour.
Porady pedagoga
Szanowni Państwo,
chciałabym przekazać Państwu kilka wskazówek dotyczących tego, na co warto zwrócić uwagę w kontakcie z dziećmi w aktualnej sytuacji, która zaburza nasz naturalny porządek życia a w związku z tym może budzić wiele obaw. Zapewnienie dzieciom wsparcia w tym czasie może skutecznie pomóc im w radzeniu sobie ze stresem i zminimalizować odczuwane przez nie napięcie.
1. Zadbaj o siebie i swój własny spokój. Pamiętaj, że dzieci bacznie obserwują zachowanie dorosłych, łatwo odczytują emocje i „zarażają się” nimi. Uważaj też na to, o czym i w jaki sposób rozmawiasz z innymi dorosłymi w obecności dzieci.
2. Pozwól dziecku zadawać pytania, nawet jeśli wydają Ci się absurdalne lub powtarzają się wielokrotnie. Znajdź czas na spokojną rozmowę. Udzielaj odpowiedzi zgodnych z prawdą (korzystaj z wiarygodnych źródeł informacji). Dostosuj ilość informacji i język do etapu rozwojowego dziecka.
3. Zapewnij dziecko o Twoim wsparciu, ale nie dawaj mu obietnic bez pokrycia. Nie bój się mówić „nie wiem”, jeśli dziecko pyta o rzeczy, co do których sam nie masz pewności.
4. Zachęcaj dziecko do dzielenia się przeżywanymi emocjami, ale nie zmuszaj go do tego. Pomóż mu nazwać te uczucia i zaakceptuj je, pozwól na ich wyrażenie. Bagatelizowanie, zmienianie tematu czy wyśmiewanie strachu dziecka nie pomaga mu. Zamiast mówić „nie bój się”, wytłumacz dziecku, że strach jest naturalną reakcją oraz że z trudnymi emocjami można sobie poradzić. Podziel się swoimi sposobami na radzenie sobie z lękiem, zapytaj dziecko
o jego pomysły. Ustalcie wspólnie, jak możesz je wspierać w trudnych chwilach.
5. Ogranicz czas spędzany przez dziecko na śledzeniu doniesień medialnych dotyczących rozprzestrzeniania się wirusa (nadmierne skupienie uwagi na zagrożeniu może prowadzić do nasilenia się lęku). Ze starszymi dziećmi ustalcie wspólnie, ile czasu w ciągu dnia przeznaczycie na śledzenie nowych doniesień.
6. Zapewnij dziecko o tym, że osoby dotknięte koronawirusem otrzymują pomoc dzięki działaniu odpowiednich służb. Powiedz mu też o tym, że obecna trudna sytuacja jest przejściowa.
7. Umożliw dziecku kontakt z rówieśnikami i rodziną za pośrednictwem nowych technologii.
8. Bądź dla dziecka wzorem we wdrażaniu dobrych nawyków (częstego mycia rąk, zasłaniania ust i nosa, ale też dbania o wypoczynek, odpowiednie odżywianie, aktywność fizyczną, zdrowy sen i dobry nastrój).
9. Wykorzystaj wspólny czas w domu na pogłębianie rodzinnych więzi. Spędzaj czas z dzieckiem, zaproponuj mu wspólne aktywności, zabawy, gry planszowe.
10. Zadbaj o rutynę. Stały rytm dnia pomaga dzieciom budować poczucie bezpieczeństwa, a drastyczna zmiana rytmu dobowego (późne wstawanie, aktywność do późnych godzin nocnych) może nasilić gorsze samopoczucie, powodować poczucie „rozbicia” i apatii. Stwórzcie razem z dziećmi nowy plan dnia, w którym znajdzie się miejsce na naukę, zabawę, aktywność fizyczną, obowiązki i odpoczynek.
11. Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko nie radzi sobie z lękiem, jaki wywołuje w nim epidemia, a Ty nie wiesz jak mu pomóc, poszukaj pomocy.
12. Dzieci mogą zwyczajnie nie być zainteresowane sytuacją lub nie chcieć myśleć o tym, co się dzieje. Jeśli Twoje dziecko nie chce rozmawiać, uszanuj jego decyzję, ale zapewnij o swojej dostępności, jeśli będzie takiej rozmowy potrzebować. Pedagog szkolny
Warto rozmawiać z dziećmi o ważnych sprawach
Część portali internetowych poświęconych opiece nad dziećmi doradza, aby czas przymusowej przerwy wykorzystać na bycie razem z dzieckiem i rozmowę. “Teraz jest czas, żeby być razem, rozmawiać o tym, co naprawdę ważne (i to nie są ostrosłupy!). Zaopiekować się dziecięcym lękiem i niepokojem, zadbać o poczucie bezpieczeństwa – pobawić się, poprzytulać, poczytać, pooglądać, pogadać o tym, co się dzieje i jak każdy z nas się w związku z tym czuje, posnuć plany wakacyjne, jeść wspólne śniadania, obiady, kolacje, wyspać się, zadzwonić do przyjaciół, rodziny, która mieszka daleko. Zwolnić. Zwolnić. Zwolnić…” – radzi Aga Nuckowska, redaktor naczelna “NATULI Dzieci są ważne”.
Mjakmama24.pl wskazuje, żeby podczas wolnego od szkoły dzieci nie wychodziły na place zabaw, nie spotykały się ze sobą i nie przebywały w miejscach publicznych. “Tylko jeśli pozostaną przez ten czas w domach, odwołanie zajęć szkolnych będzie miało sens” – podkreślono.
W jaki sposób rozmawiać z dzieckiem o sytuacji związanej z koronawirusem
Sytuacja w której obecnie się znajdujemy, jest dla nas wszystkich nowa i wzbudziać może różne emocje, co jest zupełnie normalne. Zapewne podjęliście już Państwo rozmowy na temat koronawirusa ze swoimi dziećmi. Z racji tego, że temat jest nadal bardzo aktualny, poniższe opracowanie ma na celu przybliżyć Państwu zasady, które w takich rozmowach mogą okazać się pomocne. Zachęcam również do zapoznania się z załączonymi na końcu linkami do materiałów edukacyjnych.
Jak odpowiadać na trudne pytania dzieci na temat sytuacji związanej z koronawirusem?
- Dajmy sobie czas, nie musimy znać odpowiedzi na wszystkie pytania i udzielać jej od razu.
- Mówmy prawdę dostosowaną do wieku rozwojowego dziecka. W przypadku dzieci młodszych wystarczą ogólnikowe informacje. Nie wchodźmy w szczegóły, których sami nie rozumiemy. A co najważniejsze, pozwólmy sobie na słowo „nie wiem”, bywa ono lepszą odpowiedzią niż snucie nieprawdziwych wyobrażeń.
- Dziecko poznaje świat, patrząc w oczy opiekuna Pytania o koronawirusa mogą zaktywizować nasze silne lęki związane z życiem i śmiercią, dać dostęp do naszych wspomnień i otworzyć falę silnych uczuć. Warto mieć z tymi uczuciami kontakt i na tyle, ile to możliwe kontrolować je, aby nie przelać ich na dziecko i zwyczajnie go nie przerazić.
- Używajmy obrazowych przykładów (tłumacząc na przykład mechanizm zarażania się), możemy tutaj wykorzystać materiały ze strony: https://www.mindheart.co/descargables
- Zachęcajmy dziecko do nowych (online) form kontaktu z bliskimi: rozmowy na Messengerze, skypie, watssapie itp.
- Nie zaprzeczajmy uczuciom dziecka. Rozmawiajmy o emocjach, dajmy sobie przestrzeń do nazywania swoich uczuć. Można zaproponować dziecku narysowanie swoich emocji i na podstawie rysunków prowadzić dialog z dzieckiem.
- Reagujmy spokojnie.
Co robić, by minimalizować obawy dziecka?
Drogi Rodzicu bądź przykładem, podkreślaj wagę ograniczania bezpośrednich kontaktów, mów o mycia rąk, pokazuj jak robić to poprawnie, bądź przy dziecku. Taka postawa uspokaja dzieci, gdyż pokazuje, że w trudnej sytuacji wiemy, co zrobić i że mamy jakiś wpływ. Przygotowuj razem z dzieckiem zdrowe posiłki, opowiedz dziecku, o istocie zdrowego odżywiania i jego wpływie na zwiększenie odporności. Najmniejsze rzeczy robione wspólnie, zmniejszają bezradność naszą i dziecka. Spróbujcie potraktować ten czas jako moment zatrzymania i zadbania o więź, która daje dziecku największą siłę, ale w trudnych chwilach nie wahajmy się skorzystać z pomocy specjalistów.
“Dzieci uczą rodziców” – akcja edukacyjna
Dzieci się uczą i młodzież się uczy. Rodzicu, i Ty poświęć trochę czasu na naukę. Wychowanie dzieci nie jest proste, ale mamy 10 wskazówek, które Ci pomogą. Centrum Rozwoju Lokalnego – organizator ogólnopolskiej akcji edukacyjnej “Dzieci uczą rodziców” kontynuując swoją misję wspierania edukacji najmłodszych, a także wsparcia rodziców w procesie wychowania swoich pociech, przygotowało kolejny materiał wideo z poradami. Film “Wychowanie dzieci – 10 porad psychologa” to materiał, który podejmuje 10 bardzo ważnych kwestii dotyczących wychowania dzieci. W roli przewodnika psycholog mgr Beata Liwowska. https://youtu.be/HxbYRBAKs7U